Intensieve landbouw in Namibië

Intensieve landbouw in Namibië is beregenen of bevloeien.

Veel blanken zijn ooit als kolonist naar Zuidelijk Afrika getrokken. Van Riebeek begon in 1652 een verversingsstation op Kaap de Goede Hoop. Boeren-kolonisten zorgden voor verse groenten voor de schepen van de VOC. Het begin van de blanke boeren in zuidelijk Afrika. De boeren trokken door allerlei oorzaken steeds verder Afrika in.

Sommigen van de trekboeren kwamen uiteindelijk terecht in Namibië. Ook andere boeren-kolonisten kwamen in Namibië terecht.
Het boeren in Namibië is niet te vergelijken met boeren in Nederland of Duitsland. Het klimaat is immers heel anders. Ook de cultuur van de oorspronkelijke bevolking is anders. Beiden, klimaat en cultuur, kun je negeren, maar dan zal je niet lang redden als boer in Namibië.
Er wordt in Namibië veel vee gehouden, voor het vlees. In de meeste gevallen is dit extensieve veeteelt. Ook word er in Namibië groente verbouwd, vanwege het droge klimaat vrijwel altijd met behulp van beregening. De opbrengst van de groenteteelt is zeer wisselend en vaak niet te voorspellen. Doordat de veelal kleinere boerderijen niet georganiseerd zijn, kunnen ze niet concurreren tegen een constante levering van groente uit Zuid Afrika. Het gevolg is een wankele inkomensbasis.
Wij mochten al vaak praten met een boer die jarenlang groente verbouwde. Het lukte hem om door middel van beregening kwalitatief goede groente op de markt te brengen. Dit ondanks de zware omstandigheden van het Namibische klimaat. Maar de kostprijs en de marktbehoefte waren niet in evenwicht met de opbrengst.
Dit deed hem besluiten om over te stappen naar het verbouwen van luzerne (Alfalfa). Luzerne is een voeding rijk product, dat veel word gevoerd aan vee dat graast op de schrale gaslanden. Er is altijd veel meer vraag naar luzerne balen, dan er geproduceerd wordt. Langzaam breidt de boer het areaal luzerne uit.
Waarom niet in één keer alle grond inzaaien met luzerne?
Ook het verbouwen van luzerne is niet eenvoudig in Namibië, dat moet proefondervindelijk geleerd worden.
Daarnaast is het zaad niet goedkoop, dus wordt er uit de opbrengst van de oogst nieuw zaad gekocht voor een nieuw in te zaaien stuk grond.
De grond moet dagelijks beregend worden. De bronnen moeten voldoende water opleveren voor het areaal wat beregend word. Maar ook de infrastructuur voor het beregenen moet aangeschaft en aangelegd worden.
Was die infrastructuur er dan niet voor de groentekweek? Ja, die is zeker aanwezig, maar voor luzerne verbouwen heb je andere beregening nodig dan voor groentekweek.
De bronpompen zorgden altijd al voor voorraad in de hooggelegen grote dam (een rond betonnen vat met een diameter van ongeveer 15 meter.) Van de dam loopt het water naar centrale pompen. Vandaar liggen grote leidingen in de grond langs de percelen. Tot nu toe allemaal bruikbaar voor de luzerne beregening. Vanuit de leidingen langs de percelen, word er elke 6,20 meter een dwarsleiding gelegd, die elke 6,20 meter een sproeier krijgt. Je kunt het hele luzerneveld met deze sproeiers beregenen. Maar, alles wat bovengronds ligt, moet bij elke maaibeurt opgeruimd en na het oogsten weer aangelegd worden. Dat is bewerkelijk en beschadigd de planten. Bovendien duurt het een paar dagen voordat het weer is opgebouwd. Een paar dagen extra droogte voor de plant, behalve tijdens de 3 dagen oogsttijd, waarin de plant geen water krijgt.
Om de periode van niet beregenen korter te maken, wordt langzamerhand alles ondergronds gemaakt, met centrale punten waar snelkoppelingen, grote sproeiers van water kunnen voorzien.
Op elk veld waar dit klaar is, kan zodra de luzerne geperst en de pakjes weggehaald zijn, de beregening direct weer aangezet worden.
Ondertussen wordt er nog volop gesleuteld aan de standaards voor de sproeiers en aan de frequentie en hoeveelheid van beregenen.
Wellicht zal er straks geen 6 weken tussen een oogst liggen, maar slechts 5 en een halve week.

En dan nog weer die cultuur. Bij het beregenen komt nogal wat techniek kijken. En zeker techniek in ontwikkeling kan wel eens storing geven. De boer waar ik het over heb heeft best goede werkkrachten. Maar inventiviteit en nauwgezetheid, met name als het anders gaat dan gepland is iets wat in grote lijnen niet wordt gepraktiseerd door Afrikamensen. Dit zit niet in hun genen. En dan is dagelijks toezicht een onmisbaar punt.
Wij mogen een paar keer op de genoemde boerderij ondersteuning geven terwijl de boer eindelijk een paar dagen vrij kan nemen. Diverse keren heeft Ties balen geperst. Deze week heeft hij luzerne gemaaid, om het volgende week in balen te persen, want de boer is op vakantie in Nederland. Zo mogen we in praktische zin meebeleven hoe het op de boerderij in zijn werk gaat.

We hebben veel geleerd over hoe moeilijk het is voor mensen om in Namibië een boterham te verdienen.
Daarnaast heeft Ties geleerd hoe je met eenvoudige techniek een goed resultaat kunt bereiken.
We zijn dankbaar dat we ook op deze manier meer van Namibië mogen leren, om er dienstbaar mee te zijn.